Türkiye ekonomisinde son günlerde hareketli günler yaşanıyor. Kur cephesinden faiz cephesine birçok gelişmenin yaşandığı şu günlerde ihracatçı için rekabetçi kur kaç TL olmalı? Detaylar haberimizde...
İhracatçı için rekabetçi kur
Habere geçmeden önce rekabetçi kur nedir tanımlamakta fayda var.
Rekabetçi kur ihracatçıların ortaya attığı bir yaklaşım ve ‘bir ülkenin para birimi yabancı paralara karşı değer kaybederse o ülkenin ihracatı artar’ şeklinde özetlenebilecek bir ekonomi hipotezine dayanıyor. Ekonominin en iyi bilinen hipotezlerinden birisi paranın dış değeriyle dış ticaret arasındaki ilişkiyi ortaya koyan yaklaşımdır. Ülke parası yabancı paralara karşı değer kaybederse ihracat ucuz hale geleceği için artar, ithalat ise pahalı hale geleceği için azalır.
Ama her hipotez, altındaki varsayımlar ve çevrelendiği koşullarla ele alınıp değerlendirilmelidir. Aksi takdirde hipotezlikten çıkar, slogan haline dönüşür. Bu hipotezi gerçek yaşama uygularken yanıtlamamız gereken sorular vardır. Bunların en önemli ikisini şöylece özetleyebiliriz: İhracat yaptığımız ülkelerin ekonomik durumu, bizim mallarımıza ek talep artışı gösterecek durumda mıdır? İhraç malları ve ithal malları açısından Marshall – Lerner koşulu mevcut mudur? Bu soruların yanıtlarına bakmadan paranın dış değer kaybının ihracatı artırıp ithalatı düşüreceğini söylemek doğru olmaz.
Marshall-Lerner Koşulu: Bir ülke parasının dış değerini kaybetmesinin cari işlemler dengesi üzerinde olumlu bir etkiye sahip olması, ihraç mallarının dış talep esnekliği ile ithal mallarının iç talep esnekliği toplamının 1'den büyük olması koşuluna bağlıdır. Bu koşul şöyle gösterilir: ex + em > 1. (e: esneklik, x: ihracat, m: ithalat.),
Peki bu bilgilere göre ihracatçı için ne kadar olmalı sorusuna gelirsek
İstanbul Hazır giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Mustafa Gültepe’ye göre Türkiye’nin ihracatta rekabetçi olabilmesi için TL’deki değer kaybı sürmeli. Gültepe’nin dolar kuru için işaret ettiği nokta ise 9 TL olarak açıklıyor.
Rekabetçi kur ihracatı artırıp, ithalatı azaltır mı?
İhracatı talep yönlü ve arz yönlü olarak iki başlık altında gruplandırabileceğimiz çok sayıda faktör belirler. Ülkenin üretim alt yapısı, sektörel çeşitlilik, tedarik zincirlerine entegrasyon, teknolojik gelişim, nitelikli işgücü, doğrudan yabancı yatırımlar, ticaret anlaşmaları, ekonomik istikrar, hedef pazarların büyüklüğü, ekonomik büyüme potansiyelleri, coğrafi konum gibi unsurları bunlar arasında sayabiliriz. En önemlisi, hedef pazarın büyüklüğü ve büyüme performansıdır. İhracatta reel büyümeye yönelik en cılız araçlardan biri ise kur. Hem Türkiye, hem diğer ülkeler için yapılmış çok sayıda bilimsel araştırmada kur, ihracat performansını belirleyen faktör arasında ya son sıralarda yer alıyor ya da hiç yer almıyor. Zaten aksi olsaydı, yukarıdaki diğer konularda iyileşmeye gitmek yerine, tüm ülkeler kendi para birimlerinin değerini düşürmek için çalışmaz mıydı?
İthalat tarafında ise durum biraz daha farklı. Kur, kısa vadede ihracata kıyasla ithalata yön vermede daha etkili. Ancak yine de başrolde yer almıyor.
Kur tek başına etkisiz
Kurumların devamlılığı, bağımsız para politikası, ekonomide öngörülebilirlik, enflasyonda öngörülebilirlik, hukukun üstünlüğü, yabancı yatırımlar gibi alanlarda bir iyileşme olmadan rekabetçi kurdan bir fayda beklememek gerekir. Kuru temel alan hiçbir politika uzun vadede sonuç yaratamaz. Omurgaya ismi geçen diğer faktörleri oturtan, odağına bunları koyan idareler politikalarından sonuç alırlar. Kur kesinlikle olmazsa olmaz bir faktör değildir.
Kurdaki yükselişin yan etkilerini unutmamak gerek
Olmazsa olmazları bırakıp, yüksek kur/düşük TL’den fayda ummak ekonomide beklenen faydadan çok daha büyük yan etkilere neden olabiliyor.
-Yüksek ve yükselmeye devam eden enflasyon
-Düşük ve düşmeye devam eden bireysel reel gelir
-Öngörülebilirliğin azalması
-Yabancı para borçların TL karşılıklarının artması
-Döviz bazlı kamu alım garantili büyük projelerde kamu ödemelerinin artması
-Dolarizasyon
“Rekabetçi kur” deyip, işin sonunda rekabetçi olmayan bir ekonomiye dönüşme riski olduğu unutulmamalı.
Borsa ve kripto haberlerine ilk siz ulaşmak için sitemize abone olmayı ve bildirimleri aktife almayı unutmayınız. Twitterdan takip ederek ve Telegram grubumuza katılarak da piyasa haberlerine ilk siz ulaşabilirsiniz.
Öncü haberciliğin adresi Borsametre…
