TÜİK Başkanı Çetinkaya: Haziran Enflasyonu Beklentilerin Altında, Kamu Zamları Temmuza Ertelendi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanı Erhan Çetinkaya, Haziran ayı enflasyon oranının beklentilerin altında kalmasının nedenlerini kamu zamlarının temmuz ayına ertelenmesi, kurdaki istikrar ve tarihsel olarak yaz aylarının enflasyona katkısının düşük olması olarak açıkladı.
Bir grup gazeteciyle düzenlediği toplantıda Çetinkaya, “Neden tam da maaş zam oranlarının belirleneceği zaman böyle bir rakam açıklanıyor?” eleştirilerini yanıtladı. Çetinkaya, bu eleştirilerin muhatabının kendileri olmadığını belirterek, zamların zamanlaması konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığı’nı işaret etti. “Elektrik zammını 1 Temmuz’da veya 1 Haziran’da yapmanın inanılmaz bir farkı var. Yarım puan veya daha fazla etkiliyor. Bu tercih bu yönde kullanıldı” dedi.
Alınan haberlere göre Çetinkaya, düşük enflasyonun yaz aylarına özgü bir durum olduğuna dikkat çekerek, “30-40 yıllık aylık enflasyon verilerine baktığınızda Haziran ayı her zaman en düşük aydır. Çoğu yıl negatif gelmiştir. Geçtiğimiz 2 yıl boyunca seçim atmosferi ve aşırı kur hareketlerinden kaynaklı birikmişlik vardı” ifadelerini kullandı.
TÜİK Başkanı Çetinkaya: Madde Fiyatlarının Açıklanması Pratik Değil, Endeks Yöntemi Daha Sağlıklı
TÜİK’in 2022'de durdurduğu madde fiyatlarının açıklanması son günlerde tartışma konusu olurken, TÜİK Başkanı Erhan Çetinkaya bu kararı savundu ve tüm dünyanın endeks açıklama metodunu uyguladığını belirtti.
Alınan haberlere göre Çetinkaya, ürün fiyatlarının aylık ortalamaları içermesi nedeniyle bir sonraki ayın 3. günündeki cari durumu yansıtmayabileceğini söyledi. Çetinkaya, "600 bin fiyatın içerisinden birkaçını seçip örneğin, Van’ın BİM şubesinde satılan normal domates ile İstanbul’un Etiler şubesindeki Macrocenter’da satılan çeri domatesi karşılaştırırsanız bir mana ifade eder. Ancak domates fiyatı dediğinizde, dünyanın hiçbir yerinde olduğu gibi Türkiye’de de bir anlamı olmaz. Bu nedenle, bütün dünyanın yaptığı gibi, fiyat seviyeleri yerine endeks açıklamak daha doğrudur” dedi.
Çetinkaya, veri miktarının ve dijital yollarla veri toplamanın artmasına dikkat çekerek, “Verileri zamanında hesaplamak için, bir de anlamsız fiyatlar hesaplamaktan vazgeçtik. Bu ağır ve dünyada kimsenin yapmadığı bir iş” ifadelerini kullandı.
Çetinkaya: Şirket Kârları Enflasyonu Artırıyor, Yavaşlama Bekleniyor Ancak Fiyat Artışları Devam Edecek
Dünyadaki şirket kârlılıklarının enflasyon üzerindeki etkilerini tartışan TÜİK Başkanı Erhan Çetinkaya, Türkiye'de de bu etkinin gözlemlendiğini belirtti. Çetinkaya, "Evet, şirket kârları enflasyon üzerinde artırıcı bir etkiye sahip görünüyor. Türkiye’de yapılan akademik araştırmalar da bunu gösteriyor" dedi.
Enflasyonun yavaşlama trendine gireceğini öngören Çetinkaya, konunun gündemde kalmaya devam edeceğini vurguladı. Çetinkaya, "Bu tartışılsın diye söylemiyorum ama enflasyonun %75 olmasıyla %45 olması arasında nasıl bir fark var, bunu irdelemek lazım diye düşünüyorum. Bana sorarsanız bir fark yok. Fiyatlar gene artıyor" ifadelerini kullandı.
Çetinkaya'dan ENAG'a Eleştiri: Yöntemleri Belirsiz ve Yanıltıcı
Toplantıda Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) hakkında eleştirilerde bulunan TÜİK Başkanı Erhan Çetinkaya, "Neyi nasıl hesapladıkları hakkında herhangi bir bilgi yok. Ancak şunu fark ettik: Her ay sahibinden.com'a girip ev fiyatlarına bakıyorlar ve geçen ay ile bu ayki fiyatları karşılaştırarak hesaplama yapıyorlar. TÜİK ise yaklaşık 5 bin kiralık konutu izler. Türkiye'deki kiracıların sadece yüzde 5-10'u ev değiştirir. Kiradaki fiyat artışları enflasyona geç yansır," dedi.
Çetinkaya, algılanan enflasyon ile açıklanan enflasyon arasındaki fark konusunda da değerlendirmelerde bulunarak, "Türkiye’de bu fark diğer ülkelere göre çok daha az. Ancak diyebilirsiniz ki; Türkiye’de enflasyon nominal olarak çok yüksek olduğu için bu can acıtıcı. Bu konuda daha fazla söyleyecek bir şeyim yok," ifadelerini kullandı.
