Savaşın etkileri hissedilmeye başlandı. İptaller, 200 milyon doları buldu

Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısıyla başlayan savaşın ardından, başta SWIFT olmak üzere Rusya’ya uygulanan yaptırımlar ve Ruble’nin değer kaybetmesi bu ülkede satın alma eğilimlerini etkiledi. Bu durum, Türkiye’nin hazır giyim ihracatını durma noktasına getirdi.

Geçen hafta Rusya’nın Ukrayna’ya savaş ilan etmesi ardından hem ABD hem de AB’nin Rusya’ya yönelik açıkladığı ekonomik yaptırımların etkisi, ilk olarak hazır giyim sektöründe görüldü. Ukrayna’da faaliyet gösteren 24 markanın 267 mağazası ve 180 satış noktası tamamen kapanırken, Rusya’da faaliyet gösteren 32 markanın 655 mağazası ve 2 bin 556 satış noktasında ise tedirgin bir bekleyiş süreci başladı.

Ülkede yaşanan negatif ekonomik ortamın ilk olarak hazır giyim ve benzeri ürün alışverişinde durgunluğa yol açtığını belirten sektör temsilcileri, yaşanan gelişmeler nedeniyle sadece Ukrayna’da iptal ve ertelemelerin 150-200 milyon doları bulduğunu kaydetti. Rusya’da ise hali hazırda hazır giyim alışverişi ve ihracat durma noktasına gelmiş vaziyette.

Resmi rakamlara göre geçen yıl Ukrayna’ya 173 milyon dolar, Rusya’ya ise 287 milyon dolar ihracat gerçekleştirilmişti. Ancak iki ülke de daha çok yolcu beraberi ile ihracat gerçekleştiriyor ve söz konusu rakam Ukrayna’da 750 milyon doları bulurken Rusya’da ise 1 milyar doları aşıyor. Geçen ay her iki ülkede de fuara katılan ve büyük oranda iş bağlantıları gerçekleştiren sektörün, Rusya’ya resmi ihracatı 287 milyon dolardan 1 milyar dolara çıkarma hedefi vardı.

En çok Laleli ve Osmanbey etkilendi

Her iki ülkeye de en fazla ihracat gerçekleştiren Laleli ve Osmanbey bölgeleri. Sadece Laleli’de yapılan yolcu beraberi satışların yaklaşık yüzde 50’si Rusya ve Ukrayna’ya gerçekleştiriliyor. TOBB Hazırgiyim ve Konfeksiyon Sektör Meclisi Başkanı Şeref Fayat, en net sıkıntının Ukrayna piyasasında yaşandığını ve bölgeye yapılan ihracatta iptal ve ertelemelerin 150-200 milyon doları bulduğunu söyledi. Fayat, “Yakın tarihte her iki ülkede de önemli iş bağlantılarının yapıldığı iki adet fuar vardı. Ukrayna’ya sevkiyat durduğu gibi Rusya’da ise tedirgin bir bekleyiş hakim. İki ülkede daha çok yolcu beraberinde ticaret yapıldığı için çok fazla swift işlemine tabi olmuyor, ama bizim resmi ticarette de ödeme sisteminde çok sıkıntı olmayacaktır. Kuyumculardan alınıyor, yolcu beraberindeki nakitler ile ya da başka türlü mahsuplaşılıyor” ifadelerini kullandı.

Rusya ve Ukrayna’da sigorta yok

İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Mustafa Gültepe, iki ülkeye yolcu beraberi ile 1,5 milyar doları aşkın ihracat yapıldığını belirterek, “Umuyoruz iki ülke arasında bir an önce sulh sağlanır. Ancak şu an Ukrayna’da ticaret tamamen durduğu gibi Rusya’da da iptal ve ertelemeler var. İnsanlar önünü görmek istiyor” dedi. Peki iptal ve ertelemelere yönelik sektörde bir sigorta var mı? Mustafa Gültepe, yolcu beraberinde olduğu gibi resmide de çok küçük bir limit dışında genellikle güvene dayalı bir ticaretin söz konusu olduğunu anlattı.

Swift konusunda ise sıkıntı yaşayacaklarını belirten Gültepe, devam edecek ticarette her türlü riski göze alarak para birimlerinin kullanılabileceğini dile getirdi. Akdeniz Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Gürkan Tekin de şu anda TIR’ların sınırda beklediğini belirterek, “En ufak sıkıntıda ilk uzaklaşılan sektör hazır giyim. Dolayısıyla şu an sektör ciddi şekilde etkileniyor. Kayıt dışında sigorta yok, resmi satışta ise sigorta kapsamında değil. Sigorta daha çok AB bölgesinde oluyor. O nedenle ciddi etkilenme olacak. Şu an ihracat durma noktasında” değerlendirmesinde bulundu.

Laleli açıkta yakalandı, üretim durdu

Rusya-Ukrayna savaşından en fazla etkilenecek bölge Laleli ve Osmanbey gibi tekstil merkezleri. Konuyla ilgili kriz masası oluşturulan Laleli’de Perşembe günü 253 olan Ukraynalı misafir sayısı 500’ü geçmiş durumda. Sayı her geçen gün artıyor. LASİAD Başkanı Gıyasettin Eyyüpkoca, “Laleli’de 3 milyar dolara yakın ticaret söz konusu. Bunun yarısına yakını iki ülkeyle gerçekleştiriliyor. Şu an iki ülkeye de ticaret durdu. Açık hesap meselesi de var. İki ülke ile açık hesap ile çalışanlar da var yıllardır. Sipariş iptalleri var. İptal ve ertelemelerin 200 milyon doları bile aştığını tahmin ediyoruz. Bu üretimi de etkiledi, atölyeler durmuş vaziyette. Sınır olduğu için Polonya’dan bile sipariş iptalleri var. Bu durumdan sanki en çok etkilenecek ülke biz olacağız. İki ülkenin bölgedeki ticaretteki payı yüzde 50. Laleli’de pazarın yarısı tehlikede” diye konuştu.

Osmanbey Tekstilci İş İnsanları Derneği (OTİAD) Başkanı Eda Arpacı, Rusya’nın Ukrayna’ya başlattığı askeri operasyon sonrası Osmanbey’de sipariş, sevkiyat ve tahsilat ile ilgili ne tür sorunlar yaşandı ve neler öngörülüyor diye bir çalışma yaptıklarını belirterek, “Aldığımız bilgiye göre her iki ülkede de sipariş iptalleri var. Ukrayna’ya mal sevkiyatı yapılamıyor. Rusya’ya ise sevkiyat yapılmakla birlikte yüklemeler bekletiliyor. Moskova’da fuar vardı. 287 milyon doların 1 milyar dolara çıkması bekleniyordu. Şu belirsizlik ortamında önceliğimiz halklar zarar görmeden sulh ortamının oluşması. Ancak o zaman zararın boyutunu tespit edebileceğiz” ifadelerini kullandı.

Markalar yarın toplanıyor

Rusya 655 mağaza ile Türk markalarının en fazla mağaza bulundurduğu ülke. Ukrayna’da ise 24 markanın 267 mağazası bulunuyor. İki ülkede bulunan 922 mağazayı işleten markaların çatı kuruluşu Birleşmiş Markalar Derneği (BMD), bugün bölgede bulunan mağazaların akıbeti ile ilgili bir toplantı yapacak. BMD Başkanı Sinan Öncel, “Ukrayna’nın ardından şimdi Rusya ile ilgili sıkıntılar artmış durumda. Ülkeye para ve mal transferleri durdu. Bugün bölgede mağazası bulunan markalar ile bir toplantı gerçekleştirerek durum değerlendirmesi yapıp, yol haritası belirleyeceğiz” açıklamasında bulundu.

Kamar: Plan yok, ana göre yaşayacağız

Her iki ülkede de mağazaları bulunan Roberto Bravo Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Kamar, Ukrayna’da bulunan tüm mağazaların kapalı olduğunu, çalışanların güvenli bölgelere gittiğini ve ihracatın da tamamen sıfırlandığını anlattı. Aynı zamanda Mücevher İhracatçıları Birliği Başkanı da olan Kamar, Rusya ile ilgili ise şu ifadeleri kullandı: “Rusya’da şu anda devalüasyon var. Dolara ulaşım zorlaştı. İhracat yapsanız paranızın Türkiye’ye gelmesi ile ilgili sorun var. Şu an orası da kitlenmiş vaziyette. Herkes A-B-C planlarını yapmaya çalışıyor. Orda da beklemedeyiz. Ticaret devam mı ediyor durdu mu göreceğiz. Şu an paranın gelmesi ile ilgili sıkıntılar nedeni ile mal gönderme işi de çok zor. Dolara hangi kur ile ulaşacağımızı bilmediğimiz için ihracat kısmı da tıkandı. Plan yok şu an için bekleyip göreceğiz” dedi. Boberto Bravo, Moskova’da 14 mağaza 12 adet frachise ve 100 yakın satış noktası ile hizmet verirken, Ukrayna’da ise 5 adet franchise ve 10’a yakın da satış noktası ile yer alıyor. (dünya)

Borsa ve kripto haberlerine ilk siz ulaşmak için sitemize abone olmayı ve bildirimleri aktife almayı unutmayınız. Twitterdan takip ederek ve Telegram grubumuza katılarak da piyasa haberlerine ilk siz ulaşabilirsiniz.

Öncü haberciliğin adresi Borsametre…