Piyasalarda toparlanma

Ukrayna'daki gelişmeler ve kamu müdahaleleriyle döviz kurlarında iki gündür sert dalgalanma yaşanıyor. Dün işgalle birlikte 14,62'yi gören dolar kuru, bugün 13,75'e kadar geriledi. Borsa İstanbul'da da yüzde 5'i aşan yükseliş var.

Dolar/TL dün Rusya’nın Ukrayna’yı işgale başlamasıyla 14.62 seviyesine kadar yükselirken kamunun yılbaşından beri artık daha belirleyici olduğu kur günü 14 seviyesinde tamamladı.

Dün akşam 13,95’e kadar gerileyen ancak bu sabah 14,13’e kadar yükselen kur, öğleden sonra 13,75’e kadar geriledi.

Ukrayna’nın görüşme çağrısına Rusya’dan olumlu yanıt gelmesi, günün önemli gelişmesi olarak kayıtlara geçti.

13,50 CİVARINDAKİ İSTİKRAR BOZULDU

Rusya’nın Ukrayna’ya başlattığı askeri harekatın ardından dolar/TL yılbaşından bu yana seyrettiği 13.5 etrafındaki dar bandı yukarı yönlü ilk kez kırdı.

TL’nin dolar karşısında değer kaybı dün gün içinde yüzde 5’i aşarken, savaşa taraf olan ülkelerin para birimlerinden daha fazla kayıp sergiledi. TL daha sonra kayıplarını dün kapanış itibarıyla yüzde 1’e azalttı.

BORSADA BUGÜN TOPARLANDI

Dün yüzde 8,2’lik düşüş kaydeden BIST 100 endeksi bugün yüzde 5’e yakın artıda.

Gösterge 10 yıllık tahvilde bileşik getiri dün 200 baz puan üzerinde artarak yüzde 24.79’a kadar yükselirken sonra son işlemde yüzde 24.51 seviyesindeydi.

İŞGALİN SEYRİ VE YAPTIRIMLAR TAKİP EDİLECEK

Piyasalarda Rusya’nın işgalinin Ukrayna’da ülke geneline yayılıp yayılmayacağı, yaptırımların etkileri ve bunların Türkiye ekonomisine olası yansımaları yakından takip ediliyor.

Savaşın Türkiye ekonomisine ilk etkisi dün 105 doları aştıktan sonra bugün 100 doların üzerinde işlem görmeyi sürdüren Brent ham petrol fiyatından geliyor.

Petrol ve emtia fiyatlarındaki artış cari fazla hedefleyen ve yüzde 50’ye ulaşan enflasyon problemini cari fazla ile çözmeyi amaçlayan Türkiye ekonomisi için önemli bir risk unsuru.

TL’Yİ İSTİKRARLI TUTMANIN MALİYETİ ARTTI

Swissquote Bank kıdemli analisti İpek Özkardeşkaya, TL’yi istikrarlı tutmanın maliyetinin belirgin şekille arttığına dikkat çekerek, “Bu her şeyin otomatik olarak kontrolden çıkacağı anlamına gelmiyor ancak TL’de daha çok değer kaybı yaşanması riski küresel gelişmelerle önemli ölçüde arttı” dedi.

Merkez Bankası (TCMB) Ocak ayı itibarıyla döviz rezervlerinde hem düşüş, hem artış yönlü etki eden daha aktif bir kur politikası izlemeye başladı. Analistler yeni düzeni kamu kontrolünün daha çok olduğu bir kur politikası olarak tanımlıyor.

‘ENFLASYONDA YÜKSELİŞ KAÇINILMAZ’

Bir bankanın döviz masası işlemcisi, “Türkiye’nin yeni kur politikasındaki ilk test bu hafta yaşandı. TL’nin dün bir ara savaşa taraf olan ülkelerin para birimlerinden daha belirgin bir değer kaybı yaşamış olması aslında ne kadar riskli bir kur politikası izlediğimizi gösteriyor” dedi ve ekledi:

“Bu politikada cari açık verileri ve TCMB’nin swap hariç rezervlerinde yaşanan değişimi, TL’nin daha fazla değer kaybı yaşayıp yaşamayacağını anlamak için takip edeceğiz. Bu haftaki gelişmelerden petrol ve emtia kaynaklı olarak enflasyonda da yeni yükseliş olarak yansıması kaçınılmaz” dedi.

Bu kapsamda TL’de yılbaşından beri daha belirleyici konumda olan Merkez Bankası’nın adımları piyasada yakından takip ediliyor. Bankacılar Aralık’ta 20 milyar dolar, Ocak ayında 3 milyar dolar olduğu tahmin edilen TCMB rezerv kayıplarının Şubat ayının ilk iki haftasında görülmediğini hesaplıyorlardı.

Şubat ayının üçüncü haftasında ise bankacılar TCMB’nin rezerv artışının yeni önlemlerle elde edilmesi gereken döviz miktarından daha az olduğunu hesaplıyor. TCMB geçen hafta net rezervleri 4 milyar dolar artışla 19.8 milyar dolara yükseldi.

4 MİLYAR DOLARLIK REZERV KAYBI OLABİLİR

Bankacılar bu hafta da TCMB’nin döviz piyasasında aktif rol oynamayı sürdürdüğünü düşünüyor ancak henüz bu gelişme öncü verilerle kanıtlanamıyor. İki işlemcinin tahminlerine göre bu hafta kurdaki değer kaybını sınırlamak için 1-4 milyar dolar arası rezerv kullanılmış olabilir.

TCMB yeni imkanlarıyla ihracatçı gelirlerinin yüzde 25’ini, KKM’de dövizden dönen tutarın tamamını ve yabancıların gayrimenkul dahil vatandaşlık işlemlerinden elde ettiği dövizi rezervlerine alıyor. Bankacılar 6 haftadır artan swap hariç rezervlerin yeni uygulamaların ima ettiğinden ne kadar az arttığını TCMB’nin kuru istikrarlı tutabilmek adına ne kadar kullandığını anlamak için hesaplıyor.

TCMB’nin rezervlerine piyasalar swap verilerinden arındırılmış olarak bakıyor ve bu tutar eksi 60 milyar dolardan geçen hafta itibarıyla eksi 44 milyar dolara gelse de belirgin negatif seyrini sürdürüyor.

RUSYA KİEV’E YAKLAŞIYOR

Ukrayna askerleri başkent Kiev’e yaklaşan Rus askerleriyle savaşırken Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelenskiy, Kiev’de kalmaya devam edeceğini söyledi. Rusya dün üç cepheden başlattığı Ukrayna işgali ile Avrupa’da İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en büyük savaşı başlattı.

ABD Başkanı Joe Biden dün ülkesinin Rusya’ya yönelik yeni yaptırımlarını açıkladı. ABD başlıca Rus bankaları ve kamu şirketlerine yaptırım başlatırken Rusya’nın dolar ile iş yapmasını zorlaştırdı. Ancak ABD Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i yaptırım kapsamına almadı ve Rus bankalarının SWIFT ödeme sistemi ile bağlantısını kesmedi.

Rus birlikleri son olarak Kiev’in kuzeyinde nükleer santralin bulunduğu Çernobil bölgesine girdi ve Belarus sınırından başkente uzanan bu en kısa rota boyunca ilerledi.

Rusya-Ukrayna geriliminin turizm ile tahıl ve gıda ticaretine etkiler de takip ediliyor.

Tarım Bakanlığı dün “mevcut stokları dikkate alındığında başta buğday olmak üzere hububat ve diğer ham maddelerde yeni hasat dönemine kadar arz yönüyle bir eksikliğin olmayacağı öngörülmekte” dedi. (REUTERS)