Son günlerde ülkeye sıcak para girişi sonucu dolar kurunda geri çekilmeler ve Türk Lirasının diğer gelişmekte olan para birimlerine göre değer kazanmakta. Bunun temel sebebi ne?
Son günlerde Yabancı satışları borsamızda devam ediyorken Dolar ve Euro kurlarında sınırlı düşüşler görülmekte. 5 Yıllık CDS Primleri son bir yılın en düşük seviyesi olan 286'lara geriledi. Borsa İstanbul ve bileşenler rekor fiyatlarda işlem görüyor. Ülkeye sıcak para ise hiç olmadığı kadar giriyor. Analistlere göre bunun temel sebebi yabancıların ülkelerinden düşük faizli kredi alarak ülkemizde yüksek faizli mevduata yatırım yaparak Carry Trade etmesi.
Carry Trade nedir?
Carry trade düşük faiz getiren bir para biriminden borçlanıp krediyi yüksek faiz getiren bir para birimine yatırmaktır. (keri treyd okunur) Kârın büyüklüğü carry trade‘i son yılların en sık kullanılan finansal araçlarından bir haline getirdi. Tahminlere göre carry trade işlemlerinin piyasası bir trilyon doların üstünde.
Carry Trade nasıl yapılır?
Para önce dolara, ardından da bu ülkelerin para birimlerine çevriliyor. Daha sonra da bu ülkelerin yüksek faizli Hazine kâğıtlarına yatırılıyor.
Carry trade için bir örnekle açıklayalım. Farz edin ki bir Japon bankasından 1000 yen borç alıp Amerikan dolarına çevirdiniz, Amerikan hazine bonosuna yatırdınız. Amerikan bonosu yüzde 4.5, Japon bonosu yüzde 0 faiz ödüyor. Kârınız yüzde 4.5′tir. Eğer yatırdığınız her birim para için 10 birim borç alabilirseniz kârınız yüzde 45 olacak.
‘Carry trade yapanlar profesyonellerin korkulu rüyası’ olarak tanımlayan bankacılara göre bu büyük yatırımcı kitlesi piyasalardaki gelişmeleri etkiliyor. Ne zaman alış, ne zaman satış yapacaklarını iyi biliyorlar. Büyük bir bölümü ‘en dipten alıp, tepeden satmayı biliyor’.
Risk var mı?
Her kârlı işte olduğu gibi bu alışverişte büyük bir risk var. Risk her para birimini tutmanın riskinin ayrı olmasıdır. Yukarıda verdiğim örneğe geri dönecek olursak, eğer doların yen karşısında değeri düşecek olursa yatırımcı büyük zarar yazar. Carry trade oyununu oynayanlar borçlanarak oynadıkları için para değerinde en ufak bir oynama bile büyük zarara neden olur.
Carry trade ile zararı sadece yatırımcı değil, yatırımını yaptığı ülke de öder. Para kaçar, dengeler altüst olur, paranın değeri çöker.
Dr. Mahfi Eğilmez hoca sitesinde durumu aşağıdaki şekilde özetliyor
29 Ocak 2021’de 7,32 olan USD/TL kuru, 5 Şubat akşamı 7,05 olmuştu.
29 Ocak 2021’de Türkiye’ye 100.000 dolar getiren bir Amerikalı bunu o günün kuruyla TL’ye çevirip eline geçen 732.000 TL’yi bankaya yatırsa (gecelik faiz veren hesaplar var) ve bugün o parayı (faizini ihmal ediyoruz) dolara çevirse eline (732.000/7,05=) 103.830 dolar geçer. Kazancı bir haftada 3.830 dolar ya da yüzde 3,8 olur. Bunun çeşitli masraflarını düşsek bile faiz getirisi yüzde 3’ün altında olmaz. Oysa bu parayı ABD’de bir bankaya yatırsaydı bir haftada muhtemelen üste para ödemek durumunda olacaktı.
Demek ki kur yüksekken gelip kur düşünce giden sıcak para yöneticileri kazançlı çıkıyor. Türkiye’de son günlerde yaşanan kurdaki düşüşte sıcak paranın ciddi etkisi var. Türkiye, an itibarıyla, sıfıra yakın faizle kendi ülkelerinden kredi alıp buraya gelen ve kısa sürede ciddi kazanç elde edip gidenlerin yaptığı carry trade denilen işlemler için ideal bir ortam sunuyor. Onlar kazanıyor, biz de yabancı fonlar geliyor kur düşüyor diye seviniyoruz.
(paraborsa.net - mahfiegilmez.com )
