Medipol Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kalsın: "Unutulma hakkı insani bir ihtiyaç"

İSTANBUL (AA) - ABDULKADİR GÜNYOL - İstanbul Medipol Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Berrin Kalsın, dijital ortamlarda gelişen bazı olayların arama motorlarından silinse dahi toplumsal hafızadan silinemediğini belirterek, "Bu da unutulma hakkının, aslında çevrimdışı zamanlardan kalma insani bir ihtiyaç olduğunu bizlere hatırlatıyor." dedi.

Avrupa Birliği ülkelerinde geçerli olan "unutulma hakkı" Kişisel Verileri Koruma Kurulu'nun geçen hafta aldığı karar ile Türkiye'de de geçerli olmaya başlayacak.

Kişisel Verileri Koruma Kurulu'ndan yapılan açıklamaya göre, bazı vatandaşlar,kurula başvurarak, çeşitli internet sitelerinde yer alan haberlerde geçen isim ve soy isimlerinin ya da haberlerin Kişisel Verilerin Korunması Kanunu hükümleri kapsamında silinmesini talep etmişti.

Mağduriyetlere sebep olan içerikler nedeniyle alınan karara göre, arama sonuçlarının indeksten çıkarılmasına yönelik taleplerle ilgili öncelikle arama motorlarına başvuruda bulunulacak. Veri sorumlusu arama motorlarının bu talepleri reddetmeleri veya başvuru sahibine cevap vermemeleri halinde ilgili kişilerce kurula şikayette bulunabilecek. Kişiler,kurula başvuruda bulunurken aynı zamanda doğrudan yargı yoluna da gidebilecek.

İstanbul Medipol Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Berrin Kalsın, AA muhabirine yaptığı açıklamada kişisel verilerin korunması hakkı ile unutulma hakkının birbirleriyle bağlantılı kavramlar olduğunu söyledi.

Her iki hakkın temelinde de bireyin kişisel verileri üzerinde serbestçe tasarrufta bulunabilmesi mantığının yattığını söyleyen Kalsın, "unutulma hakkı"nın AB Komisyonu tarafından hazırlanan 2012 tarihli ilk taslak metinde yer aldığını vurguladı. Kalsın şunları söyledi:

"Bu taslak metnin 17. Maddesinde Unutulma ve Silinme Hakkı (Right To Be Forgotten and To Erasure) başlığıyla bireye, kişisel verilerin silinmesini sağlama ve daha fazla yayılmasını engelleme konusunda bir talep hakkı tanınmıştır. Kısaca "unutulma hakkı", dijital hafızada yer alan ve bireylere ait rahatsız edici her türlü kişisel içeriğin, yine bireylerin talebi üzerine bir daha geri getirilemeyecek biçimde ortadan kaldırılması/silinmesi olarak tanımlanmaktadır.

- "İtibar yönetimi" kapsamında düzenlene

Avrupa Veri Koruma Kurulu, Genel Veri Koruma Yönetmeliği kapsamında 'unutulma hakkı' kriterleri ile ilgili bir dizi kılavuz yayınlamıştır (Guidelines 5/2019). Bu maddeler bireyin hak talebinin hangi kriterler kapsamında sağlanabileceğine ve işlemin nasıl gerçekleşebileceğine açıklık getirmektedir. Bu hak ile bireyler arama motorları tarafından endekslenen sayfalarda yer almamak ve hatırlanmamak için 'itibar yönetimi' kapsamında kendileri ile ilgili çıkan olumsuz haber, yorum ve içeriklere ulaşılabilirliği ortadan kaldırmak isteyebilirler.

2014-2019'da Google’a gelen 845 bin 501 unutulma hakkı talebinin yüzde 45’inin kaldırıldığını ve bu sayede üç milyondan fazla bağlantının silindiği belirten Kalsın," Günümüz dijital dünyasında bazen önemsenmeyecek kadar küçük olaylar umulmadık şekilde büyüyerek sosyal medyada yer bulabiliyor ve bu durum kişisel haklara zarar verebiliyor. Bu gibi durumlarda bireyler hukukun onlara tanıdığı haklardan yararlanabiliyor. Ancak bazen kişi ve kurumların kontrolünün dışında dijital ortamlardan gelişen bu olaylar arama motorlarından silinse dahi toplumsal hafızadan silinemiyor. Bu da unutulma hakkının, aslında çevrimdışı zamanlardan kalma insani bir ihtiyaç olduğunu bizlere hatırlatıyor." değerlendirmesini yaptı.